ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (ΓΣΠ) ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΧΩΡΙΚΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ*

Σωμαράκης Γιώργος1, Κανακάκη Σταυρούλα2, Θεοφιλοπούλου Φωτεινή2, Παξινός Οδυσσέας, Ταμπακάκη Ευαγγελία, Καλομοίρη Βασιλική, Γεωργίου Αικατερίνη, Νταγιάντα Άρτεμις-Μαρία, Χαραλαμποπούλου Γεωργία, Χαριλόγης Δημήτρης

  1. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, e-mail: gesomara@gmail.com
  2. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Γεωγραφίας, e-mail: stavroula_argiro@hotmail.com, f.theofilopoulou@hotmail.com

 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στη σύγχρονη εποχή, οι υπηρεσίες διαδικτύου έχουν επιτύχει τη βελτίωση της πρόσβασης του πολίτη σε πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο ενδιαφέροντος του. Επιπλέον, μια διαδραστική σχέση μπορεί να επιτευχθεί μεταξύ του χρήστη και των νέων τεχνολογιών επιτρέποντας την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους.

Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύχθηκε η διαδικτυακή εφαρμογή της παρούσας εργασίας, στην οποία συνδυάζονται διατομεακές τεχνολογίες για την κατασκευή μίας υπηρεσίας με στόχο την παροχή πληροφορίας προς και από τον πολίτη. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν γνώσεις χωρικών βάσεων δεδομένων και πολλών άλλων λογισμικών ΓΣΠ ανοιχτού κώδικα, αλλά και βασικές γνώσεις προγραμματισμού για την κατασκευή της ιστοσελίδας που περιγράφεται στην παρούσα εργασία.

Συγκεκριμένα, η ιστοσελίδα παρέχει, μέσω οπτικοποίησης, όλες τις βασικές πληροφορίες για το δήμο Νέας Σμύρνης. Όλες οι χωρικές πληροφορίες διατάσσονται ως ομοειδή επίπεδα στην πλατφόρμα με αποτέλεσμα ο χρήστης να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει το είδος της πληροφορίας που θέλει να οπτικοποιήσει κάθε φορά.

Πρόσθετα, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να εισάγει στην βάση προβλήματα που έχει επισημάνει στην περιοχή του δήμου ενώ από την πλευρά του Δήμου, ο διαχειριστής ενημερώνει την αντίστοιχη δημοτική υπηρεσία για την ύπαρξη του σχετικού προβλήματος ώστε να προβεί στην επίλυση του.

 

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

Διαδικτυακή Εφαρμογή, Λογισμικά ΓΣΠ Ανοιχτού Κώδικα, Βάσεις Δεδομένων, Συμμετοχή Κοινού, Δήμος Νέας Σμύρνης

 

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η εφαρμογή που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο αυτής της εργασίας έχει ως επίκεντρο τους πολίτες και πιο συγκεκριμένα του δημότες της Νέας Σμύρνης επιδιώκοντας, τόσο την πληροφόρηση τους για χρήσιμα στοιχεία στην περιοχή, όσο και τη δυνατότητα έκφρασης και κοινοποίησης προβλήματων, που αφορούν κατά κύριο λόγο το αστικό περιβάλλον (εξοπλισμός, υποδομές, καθαριότητα κ.ά.), στις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες και στους υπόλοιπους δημότες. Επομένως, προσφέρεται ένα σύγχρονο εργαλείο στη διάθεση των δημοτών και των δημοτικών υπηρεσιών για την ευκολότερη μεταξύ τους ανταλλαγή πληροφοριών.

Ωστόσο, η παραπάνω πληροφόρηση και ανταλλαγή πληροφοριών εντάσσονται ως ενέργειες στη συμμετοχή του κοινού (public/citizen participation). Η συμμετοχή του κοινού παρουσιάζει εύρος πεδίων εφαρμογής και δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί με συγκεκριμένο ορισμό, διότι περιλαμβάνει ποικιλία διαφορετικών επιπέδων και μεθόδων πραγματοποίησης. Τα διαφορετικά επίπεδα μπορούν να διακριθούν σε πληροφόρηση του κοινού από τα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων (ΚΛΑ), διαβούλευση μεταξύ κοινού και ΚΛΑ και ενεργό συμμετοχή (συνεργασία μεταξύ κοινού και ΚΛΑ για τη λήψη αποφάσεων) (Gramberger, 2001). Όσον αφορά στις μεθόδους, έχουν καταγραφεί στη βιβλιογραφία δεκάδες μεθόδων καθιστώντας απαραίτητη τη χρήση κριτηρίων κάθε φoρά, όπως η αιτία πραγματοποίησης και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της συμμετοχικής διαδικασίας, για την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου (Slocum, 2003).

Όμως, η συμμετοχή του κοινού με την επιρροή των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (ΤΠΕ/ICTs) απέκτησε νέα δυναμική και δεν περιορίζεται πλέον σε κλασσικές μεθόδους, οι οποίες αρκετές φορές συντελούν στη δημιουργία εντάσεων, στη χειραγώγηση του κοινού και στη χρήση σύνθετης επιστημονικής ορολογίας και απαιτούν αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο σε συγκεκριμένα μέρη και χρονικές στιγμές (Healey, 1998). Στις ΤΠΕ περιλαμβάνονται τερματικά με οθόνη, βάσεις δεδομένων, εφαρμογές λογισμικού και δίκτυα. Ακολούθως, οι ΤΠΕ προσφέρουν τα εξής (Gramberger, 2001):

  • γρήγορη κωδικοποίηση, επεξεργασία και διαχείριση μεγάλου όγκου πληροφορίας και γρήγορη μετάδοση της σε πολλούς παραλήπτες ακόμη και σε μακρινά μέρη,
  • παροχή και οργάνωση πληροφορίας φιλικής προς τους χρήστες (π.χ. ιεραρχίες) και
  • δυνατότητα σύνθεσης πληροφορίας σε διαφορετικές μορφές και περισσότερη διαδραστικότητα και επιλογές διαχείρισης πληροφορίας για το χρήστη.

Λόγω των καινοτόμων αυτών τεχνολογιών, είναι δυνατή η ηλεκτρονική συμμετοχή του κοινού (e-participation), με την οποία προσφέρεται η δυνατότητα συμμετοχής σε ευρύτερο κοινό μέσω διαφορετικών εφαρμογών συμβάλλοντας στην ποικιλία και στην ποιότητα του συνόλου των απόψεων των συμμετεχόντων (Macintosh, 2004). Αναλυτικότερα, οι στόχοι της ηλεκτρονικής συμμετοχής του κοινού περιλαμβάνουν (OECD, 2003):

  • την προσέγγιση ενός ευρύτερου κοινού αποσκοπώντας στη συμμετοχή του,
  • την καλύτερη ενημέρωση των συμμετεχόντων παρέχοντας σχετικές πληροφορίες,
  • την πραγματοποίηση ποιοτικότερων συζητήσεων (ακόμη και από απόσταση),
  • την ευκολότερη ανάλυση και διαχείριση των διατυπωθέντων απόψεων,
  • τη διασφάλιση διαφάνειας μέσω της ενημέρωσης του κοινού με σχετικό υλικό και
  • τη διαρκή βελτίωση μέσω της παρακολούθησης και αξιολόγησης της διαδικασίας.

Σχετικά με τη χωρική διάσταση της ηλεκτρονικής συμμετοχής του κοινού, τα διαδικτυακά ΓΣΠ (webGIS) έχουν καθοριστικό ρόλο. Συγκεκριμένα, τα ΓΣΠ (GIS) αποτελούν συστήματα για τη διαχείριση χωρικής πληροφορίας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ΤΠΕ, καθώς οι τεχνολογίες αυτές παρέχουν το απαραίτητο τεχνολογικό υπόβαθρο για την υποστήριξη τους (Nedovic-Budic & Budhathoki, 2006). Η ραγδαία ανάπτυξη των ΤΠΕ τα τελευταία χρόνια οδήγησε μεταξύ άλλων και στη χρήση των ΓΣΠ στο διαδίκτυο (Garau, 2012). Η εξέλιξη αυτή είναι σημαντική και για τη συμμετοχή του κοινού, καθώς τα διαδικτυακά ΓΣΠ συντελούν στη διάχυση της χωρικής πληροφορίας και το κοινό απόκτα πρόσβαση σε αυτή που πρωτίτερα δεν είχε (Kingston, 2007).

Στο πλαίσιο των διαδικτυακών ΓΣΠ, έχουν αναπτυχθεί τα διαδικτυκά ΓΣΠ συμμετοχής του κοινού (on-line public participation GIS) διευκολύνοντας, εκτός από τη διάθεση χωρικής πληροφορίας στο κοινό, την ένταξη χωρικής πληροφορίας προερχόμενης από αυτό σε βάσεις δεδομένων επιτρέποντας την ηλεκτρονική συμμετοχή του (Craig, Harris & Weiner, 2002). Συνεπώς, τα ΓΣΠ συμμετοχής του κοινού μπορούν να οριστούν ως το σύνολο των διαθέσιμων και προσβάσιμων ΓΣΠ και άλλων σχετικών εργαλείων λήψης αποφάσεων στο κοινό (ή σε μέρος του) (Schroeder, 1996, όπ. αναφ. στο Sieber, 2003). Οι σημαντικότερες διαφορές με τα κοινά ΓΣΠ είναι ότι (Kyem, 2000):

  • δεν επικεντρώνονται μόνο στην τεχνολογία, αλλά και στον άνθρωπο,
  • ενισχύουν το ρόλο του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων,
  • ικανοποιούν τη ζήτηση και τις ανάγκες του κοινού,
  • είναι ευέλικτα και προσβάσιμα,
  • έχουν τη δυνατότητα οι χρήστες να συμμετέχουν στην ανάπτυξη τους,
  • χρησιμοποιούνται από ευρύτερο κοινό,
  • προσαρμοζονται στις ανάγκες της κάθε περίπτωσης,
  • υιοθετούν την προσέγγιση «από τη βάση προς την κορυφή» (bottom-up) και
  • έχουν χαμηλό κόστος.

Ουσιαστικά, η εφαρμογή αυτή αποτελεί ένα διαδικτυακό ΓΣΠ συμμετοχής του κοινού, δηλαδή ένα μέσο για την (ηλεκτρονική) συμμετοχή του κοινού με τη χρήση ΓΣΠ. Στις επόμενες ενότητες καταγράφονται τα χωρικά δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν, τα διαδοχικά στάδια που ακολουθήθηκαν για την ανάπτυξη της εφαρμογής και τη δημοσίευση της στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, καθώς και τα τελικά συμπεράσματα.

 

2. ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Για την πραγματοποίηση της παρούσας εφαρμογής χρησιμοποιήθηκε μια πληθώρα από χωρικά δεδομένα που περιγράφουν την περιοχή μελέτης, τα οποία παραχωρήθηκαν από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου Νέας Σμύρνης. Τα χωρικά αυτά δεδομένα παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την ακριβέστερη περιγραφή της περιοχής μελέτης και την ανάπτυξη της εφαρμογής. Για την απεικόνιση της περιοχής χρησιμοποιήθηκαν δύο διαφορετικοί χάρτες υπόβαθρα (basemap). Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν ο ορθοφωτοχάρτης του κτηματολογίου και ο τοπογραφικός χάρτης της ESRI. Πάνω σε αυτά τα υπόβαθρα προστέθηκαν τα διαφορετικά επίπεδα (layer), τα οποία ήταν της μορφής shapefile (.shp). Τα επίπεδα αυτά ανήκουν και στις τρεις κατηγορίες δεδομένων: γραμμές (lines), πολύγωνα (polygons) και σημεία (points). Στην κατηγορία πολύγωνα, τα επίπεδα είναι τα όρια του δήμου και τα οικοδομικά τετράγωνα μέσα στο δήμο. Τα επίπεδα στην κατηγορία γραμμές είναι οι δρόμοι, οι διαδρομές των λεωφορείων και οι λαϊκές αγορές που διεξάγονται στο δήμο. Τέλος, στα σημεία έγινε ένας διαχωρισμός της πληροφορίας για να μπορεί να γίνει μια κατηγοριοποίηση των σημειακών χωρικών δεδομένων. Η κατηγοριοποίηση αυτή δημιούργησε μια πληθώρα από επίπεδα τα οποία περιλαμβάνουν εκκλησίες, χώρους ψυχαγωγίας, κτήρια δημοτικών υπηρεσιών, φαρμακεία, σχολεία, πλατείες και άλση, χώρους άθλησης, βενζινάδικα, πολιτισμικούς χώρους, μέρη τουριστικού ενδιαφέροντος, νοσοκομεία και ιατρεία, υπεραγορές καθώς και στάσεις των αστικών συγκοινωνιών. Για την απεικόνιση αυτών των σημειακών στοιχείων στην εφαρμογή έγινε χρήση εικονιδίων μορφής (.png).

 

3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την ανάπτυξη της εφαρμογής και τη δημοσιοποίηση της στο διαδίκτυο περιλαμβάνει πέντε διακριτά βήματα. Τα βήματα αυτά αποσκοπούσαν, τόσο στην προετοιμασία και τη δημοσίευση των χωρικών δεδομένων, όσο και στην παροχή συγκεκριμένων λειτουργιών και δυνατοτήτων προς τον χρήστη και παρουσιάζονται αναλυτικά παρακάτω.

 

3.1. Επεξεργασία Επιπέδων με το QGIS
Αρχικά, έγινε η επεξεργασία του συνόλου των γεωχωρικών δεδομένων με τα σημειακά, τα γραμμικά και τα επιφανειακά επίπεδα του Δήμου Νέας Σμύρνης, αξιοποιώντας το λογισμικό QGIS. Συγκεκριμένα, όλα τα χωρικά επίπεδα εισήχθησαν στο ελεύθερο λογισμικό QGIS για να εξακριβωθεί τι είδους πληροφορία περιείχε καθένα από αυτά, ποιό μέρος αυτής θα χρησίμευε στην παρούσα εργασία και ποια τυχόν προβλήματα – ελλείψεις περιέχονταν σε αυτά. Διαμορφώθηκαν έτσι ώστε όλα να ανήκουν στο ίδιο γεωδαιτικό σύστημα (SRID: 2100), να περιέχουν την επιθυμητή πληροφορία και να έχουν κοινή κωδικοποίηση χαρακτήρων σε UTF-8 για να αναγνωρίζονται οι ελληνικοί.

 

3.2. Μορφοποίηση – Εμφάνιση Αντικειμένων Χάρτη
Όσον αφορά στα στυλ – μορφοποίηση εμφάνισης των επιπέδων, αξιοποιήθηκε το ελεύθερο λογισμικό uDig για τη διαχείριση αρχείων χαρτογράφησης SLD (Style Layer Descriptor files). Με το λογισμικό αυτό, μορφοποιήθηκαν τα χωρικά επίπεδα ανάλογα με την κατηγορία τους (σημειακά, γραμμικά, πολυγωνικά) και εξήχθησαν συγκεκριμένα στυλ που αφορούσαν σε κάθε επίπεδο ξεχωριστά. Για τα σημειακά επίπεδα, χρησιμοποιήθηκαν εικόνες, οι οποίες ελήφθησαν από το διαδίκτυο, εισήχθησαν στο λογισμικό που αναφέρεται παραπάνω και στη συνέχεια δημοσιεύθηκαν, όπως θα αναλυθεί στη συνέχεια.

 

3.3. Δημιουργία Πινάκων στη PostGIS
Το Σύστημα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων (ΣΔΒΔ) που επιλέχθηκε για την ανάπτυξη της εφαρμογής είναι το PostgreSQL με την χωρική επέκταση PostGIS. Στο στάδιο αυτό, δημιουργήθηκαν τρεις αλληλοεξαρτώμενοι πίνακες σε ελεύθερο περιβάλλον χωρικών βάσεων δεδομένων.

Ο πρώτος πίνακας αφορά στην επισήμανση προβλημάτων και περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη θέση (x,y), όπου εντοπίζεται το πρόβλημα, την κατηγορία του προβλήματος, για την οποία ο χρήστης επιλέγει μία από τις ήδη προτεινόμενες επιλογές, την περιγραφή αυτού, την ημερομηνία καταχώρισης που ενημερώνεται αυτόματα και προαιρετικά, τα προσωπικά στοιχεία του χρήστη (όνομα, email, τηλέφωνο) που επισήμανε το πρόβλημα.

Ο δεύτερος πίνακας περιέχει τα δεδομένα που έχει εισάγει ο χρήστης πριν αυτά υποβληθούν στον έλεγχο και την επεξεργασία του διαχειριστή. Μόλις ο χρήστης εισάγει στοιχεία για ένα νέο πρόβλημα, αυτά μεταφέρονται μέσω της λειτουργίας ενός μηχανισμού (trigger) στο δεύτερο πίνακα και διαγράφονται από τον αρχικό, έως ότου ο διαχειριστής τα επεξεργαστεί και τα καταχωρήσει στον τρίτο πίνακα.

Ο τρίτος πίνακας σχετίζεται με τη διαχείριση των δεδομένων που εισάγει ο χρήστης και περιλαμβάνει τις ίδιες στήλες με τον δεύτερο με τη διαφορά ότι έχουν προστεθεί οι στήλες “status” και “problem_solved” που λαμβάνουν τιμές ‘0’ ή ‘1’ από το διαχειριστή. Με τον τρόπο αυτό, ο διαχειριστής ορίζει, δίνοντας την τιμή ‘1’ στη στήλη “status”, ότι η επισήμανση του δεδομένου προβλήματος είναι ορατή στο χρήστη της διαδικτυακής εφαρμογής. Σε αντίθετη περίπτωση, δίνοντας την τιμή ‘0’, το πρόβλημα δεν είναι ορατό στο χρήστη. Ομοίως, όταν στη στήλη “problem_solved” έχει δοθεί από τον διαχειριστή η τιμή ‘1’, επιτρέπεται να εμφανίζεται στην εφαρμογή ότι το εν λόγω πρόβλημα έχει επιλυθεί από το Δήμο. Αντίθετα, εισάγοντας την τιμή ‘0’ σε κάποια εγγραφή, η καταχώρηση δεν εμφανίζεται στον χρήστη. Οι πληροφορίες αυτού του πίνακα εμφανίζονται στο χρήστη για ενημερωτικούς σκοπούς, μέσω ενός νέου επιπέδου που ορίστηκε.

 

3.4. Δημοσίευση Δεδομένων στο Χαρτογραφικό Εξυπηρετητή GeoServer
Ο GeoServer είναι ένας χωρικός εξυπηρετητής ανοιχτού κώδικα που επιτρέπει στους χρήστες του να μοιράζονται και να επεξεργάζονται χωρικά δεδομένα. Ο GeoServer δημοσιεύει κάθε είδους χωρικά δεδομένα χρησιμοποιώντας ανοιχτά πρότυπα (WMS, WFS, WCS) και εφαρμόζει στο έπακρο τις αρχές και τα πρότυπα διαλειτουργικότητας που ορίζουν οι προδιαγραφές του OGC (GeoServer, 2014). Με τον τρόπο αυτό, αφού πρώτα δημιουργήθηκε ένας προσωπικός χώρος εργασίας (workspace) που έχει σχέση αποκλειστικά με τη διαχείριση της παρούσας εφαρμογής, πραγματοποιήθηκε δημοσίευση των εκατοστέ επιπέδων αλλά και των αντίστοιχων SLD αρχείων. Τέλος, στον παραπάνω χώρο εργασίας δημοσιεύθηκαν και οι πίνακες της PostGIS. Ο GeoServer της παρούσας εφαρμογής φιλοξενείται στην ιστοσελίδα http://www.giseducation.gr.

 

3.5. Ανάπτυξη Εφαρμογής Οπτικοποίησης
Η οπτικοποίηση των γεωγραφικών δεδομένων γίνεται με την χρήση του λογισμικού GET SDI Portal v.3.0 (R). Η εγκατάστασή και παραμετροποίηση του GET SDI Portal® γίνεται σε Εξυπηρετητή Διαδικτυακών Υπηρεσιών (Web Application Server) και συγκεκριμένα με τον Apache, μέσω του λογισμικού EasyPHP (Mavrellis, Vakkas, Markogiannakis, Kamilieris & Mitrou, 2012). Η χαρτογραφική αυτή πλατφόρμα, η οποία υποστηρίζεται μέσω της ιστοσελίδας http://www.giseducation.gr, χρησιμοποιήθηκε για την υποστήριξη της εφαρμογής. Με την παραπάνω αντιμετώπιση, είναι εφικτή η ταυτόχρονη πρόσβαση στην εφαρμογή από πολλαπλούς χρήστες μέσω του περιηγητή τους (browser) μέσω σύνδεσης στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή (e-smyrniotis) φιλοξενείται στη διεύθυνση: http://www.giseducation.gr/webapp2. Μέσα από αυτή, ο χρήστης είναι σε θέση, έχοντας πρόσβαση στο διαδίκτυο:

  • να περιηγηθεί στον χάρτη, ο οποίος εμφανίζει γεωχωρικά δεδομένα σχετικά με το δήμο της Νέας Σμύρνης,
  • να επισημάνει σημειακά και περιγραφικά δεδομένα σχετικά με προβλήματα που εντοπίζει στο δήμο και
  • να ενημερώνεται για διάφορα ζητήματα που αφορούν το δήμο.

Αναφορικά με την πρώτη δυνατότητα που προσφέρεται στο χρήστη, με την είσοδό του χρήστη στη διαδικτυακή πύλη γεωγραφικών πληροφοριών (geoportal) εμφανίζονται, πέραν του βασικού υποβάθρου (ο χρήστης επιλέγει μεταξύ δύο διαφορετικών υποβάθρων), το σύνολο των χωρικών επιπέδων που προαναφέρθηκαν. Φυσικά, πέραν των προεπιλεγμένων, ο χρήστης έχει την δυνατότητα να ενεργοποιήσει επιπλέον χωρικά επίπεδα που αρχικά δεν είναι επιλεγμένα και περιλαμβάνουν επιπλέον πληροφορίες για το δήμο της Νέας Σμύρνης. Επίσης, μέσω της εργαλειοθήκης του λογισμικού GET SDI Portal, έχει τις εξής δυνατότητες: μετακίνηση στο χάρτη, μεγέθυνση, μεγιστοποίηση, μέτρηση απόστασης, μέτρηση εμβαδού, καθαρισμός μέτρησης, πληροφορίες σημείου, συντεταγμένες σημείου, καθορισμός σημείου και αποθήκευση υπάρχοντος χάρτη.

Όσον αφορά στη δεύτερη δυνατότητα, στην υπάρχουσα εργαλειοθήκη προστέθηκε κουμπί (button), με την επιλογή του οποίου ο χρήστης ορίζει το σημείο στο χάρτη όπου έχει εντοπίσει το πρόβλημα και συμπληρώνει τις πληροφορίες που ζητούνται στο αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window). Συγκεκριμένα, επιλέγει έναν από τους τίτλους προβλήματος (θέματα καθαριότητας και απομάκρυνσης αντικειμένων, απομάκρυνση εγκαταλελειμμένων αυτοκινήτων, βλάβες οδοστρώματος, βλάβες στο δημοτικό φωτισμό, κλάδεμα κοπή και φύτευση δέντρων, συντήρηση κοινόχρηστων χώρων, τοποθέτηση πινακίδων σήμανσης και καθρεπτών, τοποθέτηση φωτεινών σηματοδοτών, άλλο), δίνει μια περιγραφή του προβλήματος και δηλώνει τα προσωπικά του στοιχεία εφόσον το επιθυμεί.

Για τη δυνατότητα αυτή, ο ρόλος του διαχειριστή είναι σημαντικός, καθώς είναι σε θέση να ενημερώνεται μέσα από μία χωρική βάση δεδομένων για τα προβλήματα που έχουν εισάγει οι χρήστες/δημότες και να ενημερώνει τα γεωγραφικά δεδομένα. Το περιβάλλον διεπαφής διαχειριστή υλοποιείται με το λογισμικό QGIS ή κάποιο άλλο λογισμικό GIS. Από το λογισμικό αυτό είναι δυνατή η σύνδεση με το WFS εξυπηρετητή (http://www.giseducation.gr:8080/geoserver/wfs/) και η επιλογή δημοσιευμένων επιπέδων (οικοδομικά τετράγωνα, οδικά τμήματα, σημεία ενδιαφέροντος κτλ). Ο διαχειριστής λαμβάνει τον πίνακα με τη χωρική πληροφορία που έχει καταγραφεί από τους χρήστες και έχει τη δυνατότητα να επιλέξει, αφού πρώτα έχει ελέγξει την πληροφορία του παραπάνω πίνακα, ποια πληροφορία θα δημοσιευτεί στην εφαρμογή προς ενημέρωση όλων των χρηστών (υπάρχοντα προβλήματα) και ποια θα παραμείνει στα αρχεία διαχείρισής του. Επιπλέον, μέσω της διαχείρισης, προβάλλεται στο χάρτη η κατάσταση επίλυσής των προβλημάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο παραπάνω δυνατότητες εξυπηρετούνται μέσω της καρτέλας ‘Χάρτης’, όμως η Τρίτη εξυπηρετείται μέσω της καρτέλας ‘Αρχεία’. Στην καρτέλα αυτή είναι δυνατή η κοινοποίηση διαφόρων αρχείων με ενημερώσεις και πληροφορίες σχετικές με το δήμο και τη λειτουργία του. Για παράδειγμα, σε περίπτωση αλλαγής δρομολογίων των αστικών συγκοινωνιών λόγω έργων, είναι δυνατή η δημοσίευση σχετικού αρχείου με την νέα πορεία και στάσεις της συγκεκριμένης γραμμής.

 

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η εφαρμογή αυτή απευθύνεται σε μεγάλο βαθμό στους δημότες, καθώς, πέρα από την (παραστατική) πληροφόρηση του, συντελεί στην ενεργή και ουσιαστική συνεισφορά του δημότη, ώστε το περιβάλλον διαβίωσης του να βελτιώνεται συνεχώς μέσω της αντιμετώπισης των εμφανιζόμενων δυσλειτουργιών του. Συνεπώς, η εφαρμογή αυτή συνεισφέρει στην συμμετοχή των δημοτών στη διακυβέρνηση του δήμου τους μέσω των ΤΠΕ (εφαρμογή διαδικτυακού ΓΣΠ συμμετοχής κοινού).

Επιπλέον, ο Δήμος Νέας Σμύρνης με την εφαρμογή αυτή έχει την δυνατότητα να συγκεντρώσει τα προβλήματα των δημοτών σε βάση δεδομένων και να τα επιλύει άμεσα, να αναβαθμίζει τις προσφερόμενες υπηρεσίες προς τους δημότες και να ενημερώνει τους δημότες για διάφορα τοπικά ζητήματα. Η εφαρμογή αυτή, λοιπόν, συμβάλλει στην απρόσκοπτη λειτουργία μιας πόλης και είναι πιθανό να αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου συνόλου εφαρμογών για την προώθηση του χαρακτήρα της ‘έξυπνης πόλης’ στο δήμο.

Τέλος, στόχος της παρούσας εργασίας είναι η υιοθέτηση της εφαρμογής από το Δήμο Νέας Σμύρνης και η ενημέρωση όλο και περισσότερων πολιτών για την ύπαρξη μιας τέτοιας υπηρεσίας και η χρήση της από αυτούς. Επίσης, επιδιώκεται σε επόμενο στάδιο η διάδοση αυτού του τύπου εφαρμογής με χρήση λογισμικού ανοιχτού κώδικα σε όλο και περισσότερους Δήμους, προσφέροντας σε αυτούς και τους δημότες τους τη δυνατότητα βελτίωσης της πληροφόρησης και της επίλυσης καθημερινών προβλημάτων με το μικρότερο δυνατό κόστος.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Craig, W., Harris, T. & Weiner, D. (2002). Community Participation and Geographic Information Systems. London: Taylor and Francis.

Garau, C. (2012). Focus on Citizens: Public Engagement with Online and Face-to-Face Participation — A Case Study. Future Internet, Vol 4, 592-606.

GeoServer (2014). GeoServer User Manual. Ανακτήθηκε 5 Νοεμβρίου, 2014, από http://docs.geoserver.org/2.5.0/user/

Gramberger, M. (2001). Citizens as Partners: OECD Handbook on Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making. Paris: Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) Publications.

Healey, P. (1998). Building Institutional Capacity Through Collaborative Approaches to Urban Planning. Environment and Planning A, Vol 30 (No 9), 1531–1546.

Kingston, R. (2007). Public Participation in Local Policy Decision-making: The Role of Web-based Mapping. The Cartographic journal, Vol 44 (No 2), 138–144.

Kyem, P.A.K. (2000). Embedding GIS applications into resource management and planning activities of local and indigenous communities: a desirable innovation or a destabilizing enterprise?. Journal of Planning Education and Research, Vol 20 (No 2), 176–186.

Macintosh, A. (2004). Characterizing E-Participation in Policy-Making. 37th Hawaii International Conference on System Sciences, 5-8 January 2004. Ανακτήθηκε 2 Νοεμβρίου, 2014, από http://www.computer.org/csdl/proceedings/hicss/2004/2056/05/205650117a.pdf

Mavrellis, G., Vakkas, T., Markogiannakis, S., Kamilieris, S. & Mitrou, A. (2012). Sharing energy information through INSPIRE – SDI of the Greek Regulatory Authority for Energy. INSPIRE Conference 2012, 23-27 June 2012. Ανακτήθηκε 5 Νοεμβρίου, 2014, από http://www.getmap.gr/files/Mavrellis_et_al_INSPIRE_2012_Abstract_RAE-SDI_EN.pdf

Nedovic-Budic, Z. & Budhathoki, N.R. (2006). Technological and Institutional Interdependences and SDI – The Bermuda Square?. International Journal of Spatial Data Infrastructures Research, Vol 1, 36-50.

OECD (2003). Promise and Problems of E-Democracy: Challenges of Online Citizen Engagement. Paris: OECD Publications.

Sieber, R.E. (2003). Public participation geographic information systems across borders. The Canadian Geographer / Le Géographe canadien, Vol 47 (No 1), 50-61.

Slocum, N. (2003). Participatory Methods Toolkit: A Practitioner’s Manual [eBook version]. Ανακτήθηκε 2 Νοεμβρίου, 2014, από http://archive.unu.edu/hq/library/Collection/PDF_files/CRIS/PMT.pdf

  • Το παρόν άρθρο παρουσιάστηκε και δημοσιεύθηκε στα πρακτικά του 8ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρίας Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 11 και 12 Δεκεμβρίου 2014.